Sinds 8 april 2024 is het oneigenlijk gebruik van lachgas ("distikstofmonoxide") verboden. Dit verbod is van toepassing op de invoer, de uitvoer, de doorvoer, de vervaardiging, de bewaring, het vervoer, het bezit, de makelarij, de verkoop en het te koop stellen, voorschrijven, het afleveren en het aanschaffen van lachgas verboden. Voorts worden zowel de fysieke als online handel in lachgas door deze nieuwe regels geviseerd.
Regeling vóór 8 april 2024
Voorheen was er nog geen algemene en uniforme nationale regeling inzake lachgas. Het kwam dan ook toe aan gemeentes en hun respectievelijke lokale politiezones om hierover eigen regelgeving uit te vaardigen en deze te handhaven.
Daarom namen veel gemeentes in hun algemeen politiereglement verbodsbepalingen op inzake lachgas. Overtredingen van deze verbodsbepalingen, bijvoorbeeld het oneigenlijk bezit van lachgas, werden vervolgens bestraft met een GAS-sanctie zoals de GAS-boete.
Huidige regeling
Het nieuwe verbod wordt beheerst door het koninklijk besluit van 11 maart 2024 betreffende het oneigenlijk gebruik van distikstofmonoxide en de wet van 24 februari 1921 betreffende het verhandelen van giftstoffen, slaapmiddelen en verdovende middelen, psychotrope stoffen, ontsmettingsstoffen en antiseptica en van de stoffen die kunnen gebruikt worden voor de illegale vervaardiging van verdovende middelen en psychotrope stoffen.
De nieuwe regelgeving is van toepassing op de invoer, de uitvoer, de doorvoer, de vervaardiging, de bewaring, het vervoer, het bezit, de makelarij, de verkoop en het te koop stellen, het voorschrijven, het afleveren of het aanschaffen van lachgas verboden.
Hierbij is uitsluitend het oneigenlijk gebruik van lachgas strafbaar. Men moet dus gaan kijken naar de bestemming of doelstelling ("reden") van het gebruik van lachgas om te oordelen of er sprake is van een strafrechtelijke inbreuk. Dit zal steeds geval per geval moeten worden gecontroleerd door de politie, het openbaar ministerie en de strafrechter.
Officiële verkooppunten van lachgas, zoals supermarkten of andere handelszaken, zijn niet strafbaar, zolang zij niet de intentie hebben om lachgas te verhandelen voor oneigenlijk gebruik. Als zij bijvoorbeeld actief reclame maken voor lachgas als verdovend middel, zijn ze wel strafbaar.
De overheid verwacht van officiële verkooppunten wel dat ze zich vergewissen van de intenties van de koper van lachgas. Fysieke verkooppunten voldoen aan deze verwachting door de koper mondeling te laten bevestigen dat de aankoop gebeurt voor eigenlijk gebruik. Voor online verkooppunten kan een schriftelijke verklaring van de koper volstaan.
Straffen
De straffen voor inbreuken op de nieuwe regelgeving zijn verschillend naargelang het gaat over persoonlijk gebruik dan wel oneigenlijk handelen of dealen van lachgas.
Persoonlijk gebruik
Een eerste overtreding voor persoonlijk gebruik wordt bestraft met een geldboete van 15 tot 25 euro. In geval van herhaling binnen het jaar na een eerste veroordeling wordt de overtreding bestraft met een geldboete van 26 tot 50 euro. Wanneer men binnen het jaar na de tweede veroordeling opnieuw wordt gevat, riskeert de overtreder een gevangenisstraf van acht dagen tot een maand en een geldboete van 50 tot 100 euro. Bij navolgende overtredingen kunnen een gevangenisstraf van drie maanden tot één jaar en/of een geldboete van 1000 tot 100.000 euro worden opgelegd.
Dealen van lachgas
Het dealen van lachgas wordt zwaarder bestraft. De overtreder riskeert in dit geval een gevangenisstraf van drie maanden tot vijf jaar en een geldboete van 1000 tot 100.000 euro.
Alle voornoemde geldboeten moeten worden vermenigvuldigd met het aantal opdeciemen die op dat ogenblik in de tijd van toepassing zijn.
Alle voornoemde geldboeten moeten worden vermenigvuldigd met het aantal opdeciemen die op dat ogenblik in de tijd van toepassing zijn.